Evrenin HaritasıGüncel HaberlerGezegen AvıSoluk Mavi NoktaBulutsu GözlemeviGökbilim Terimleri SözlüğüGünün Gökbilim Görüntüsü

M16 ve M17 - Kartal ve Omega (Kuğu) Bulutsuları

Deniz Kulağı ve Üç Boğum bulutsularının on derece kuzeyinde, bir diğer meşhur bulutsu çifti yer alır. Kartal Bulutsusu (üstte) ve Omega Bulutsusu (altta) olarak bilinen bu bulutsular, aşağıdaki resimde gökadamızın Yay Kolu'nda yer alan yoğun yıldız alanları üzerinde gözükmektedir. Resimdeki sayısız karanlık alanlar, Kartal ve Omega bulutsularının aslında birçok karanlık bulutsuyu da içeren bir bölgenin yalnızca en parlak parçaları olduğunu göstermektedir.

Kartal ve Omega (Kuğu) Bulutsuları
M16 ve M17. Görüntü boyutları: 3,0°x3,0°. DSS görüntüsü. © AAO/ROE

Kartal ve Omega Bulutsuları ile Bağlantılı Bulutsular

Aşağıda bu bölgedeki bulutsuların bir listesi bulunmaktadır. M16 (veya NGC 6611) adı genellikle bulutsunun sadece parlak merkez bölgesi için kullanılsa ve IC 4703 tüm bulutsu için kullanılsa da Kartal Bulutsusu (M16), iki bulutsunun büyük olanıdır. Omega Bulutsusu (M17), bölgedeki diğer parlak bulutsudur. Bu bulutsu, IC 4706 ve IC 4707'yi de içerir. IC 4701 de bölgedeki bir diğer oldukça büyük (fakat çok daha sönük) yansıma bulutsusudur.

   1              2              3          4      5      6      7           8
Katalog         Eşlek         Gökada    Büyüklük  Tür Uzaklık Büyüklük  Diğer Adlar
Adı          Konsayıları    Konsayıları yaydakika       (ıy)    (ıy)
            SA (2000) DA      B°     E°			
-----------------------------------------------------------------------------------
IC 4701    18 16,0 -16 44    14,1    0,0    40'    E    4250?    50?
IC 4703    18 18,6 -13 58    16,8   +0,8    60'    E    5700    100
NGC 6611   18 18,8 -13 48    17,0   +0,8     8'    E    5700     13     M16, Kartal
IC 4706    18 19,7 -16 01    15,1   -0,4     4'    E    4250      5
IC 4707    18 19,9 -16 00    15,2   -0,5     4'    E    4250      5
NGC 6618   18 20,8 -16 11    15,1   -0,8    30'    E    4250     40     M17, Omega
IC 1287    18 30,4 -10 48    20,9   -0,3    20'    R    4450?    25?
Sütun 1: Bulutsunun standart katalog adı.
Sütun 2: 2000 yılı için bahar açısı (sağ açıklık-SA) ve yükselim (dik açıklık-DA).
Sütun 3: Gökada boylamı (B) ve enlemi (E).
Sütun 4: Yaydakikası cinsinden açısal büyüklüğü.
Sütun 5: Bulutsunun sınıfı. E : Salma, R : Yansıma.
Sütun 6: Bulutsunun yaklaşık uzaklığı.
Sütun 7: Bulutsunun ışıkyılı cinsinden yaklaşık büyüklüğü.
Sütun 8: Bulutsunun diğer adı.

Kartal ve Omega Bulutsuları ile Bağlantılı Yıldız Kümeleri

Aşağıda listelenmiş yıldız kümeleri, Kartal ve Omega bulutsuları ile belki de en yakın bağlantıları olan kümelerdir. Bulutsuların ikisi de merkezlerindeki gazın ışıldamasından sorumlu olan yıldız kümeleri içermektedirler (NGC 6611 ve NGC 6618).

   1                2              3           4       5       6          7
Katalog           Eşlek          Gökada    Büyüklük Uzaklık   Yaş    Diğer Adlar
Adı            Konsayıları     Konsayıları yaydakika (ıy)   (milyon
              SA (2000) DA      B°    E°                       yıl)
--------------------------------------------------------------------------------
Trumpler 32   18 17,5  -13 21   17,2  +1,3     5'     5600     300
NGC 6596      18 17,6  -16 39   14,3  -0,3    10'       ?        ?
NGC 6604      18 18,1  -12 15   18,2  +1,7     5'     5550       6
NGC 6611      18 18,9  -13 48   17,0  +0,8     6'     5700       8   M16
NGC 6613      18 20,0  -17 06   14,2  -1,0     5'     4250      17   M18
NGC 6618      18 20,8  -16 10   15,1  -0,7    25'     4250       1   M17
NGC 6631      18 27,2  -12 02   19,5  -0,2     6'       ?        ?
NGC 6645      18 32,7  -16 53   15,8  -3,6    14'       ?        ?
NGC 6649      18 33,5  -10 24   21,6  -0,8     5'     4450      37
Sütun 1: Kümenin standart katalog adı.
Sütun 2: 2000 yılı için bahar açısı (sağ açıklık-SA) ve yükselim (dik açıklık-DA).
Sütun 3: Gökada boylamı (B) ve enlemi (E).
Sütun 4: Yaydakikası cinsinden açısal büyüklüğü.
Sütun 5: Kümenin uzaklığı.
Sütun 6: Kümenin milyon yıl cinsinden yaklaşık yaşı.
Sütun 7: Kümenin diğer adı.

Kaynakça: Dias W, Alessi B, Moitinho A, Lépine J, (2002). New catalogue of optically
            visible open clusters and candidates. Astron and Astrophys, 389, 871.

Kartal ve Omega Bulutsularının Haritası

Aşağıda bu iki bulutsunun bir haritası bulunmaktadır. Kartal ve Omega bulutsuları, Yay Kolu boyunca bulunabilecek pek çok gaz ve toz bulutu arasında iki parlak parçadır.

Kartal ve Kuğu Bulutsularının Haritası

Omega Bulutsusu

Aşağıdaki resim, iki bulutsunun yakın olanının, Omega Bulutsusu'nun fotoğrafıdır. Omega Bulutsusu'nun, birkaç yüz ışıkyıllık bir alana yayılmış, büyük ve karanlık bir molekül bulutunun kuzeybatı ucunda yer aldığı bilinmektedir. Bulutsunun merkezinde yer alan kümedeki yıldızlar, ortalama 1 milyon yıllık yaşlarıyla çok genç yıldızlardır.

Kuğu Bulutsusu
M17. Görüntü boyutları: 0,82°x0,72°. DSS görüntüsü.

Kartal ve Omega Bulutsularının Konumu

Kartal ve Kuğu Bulutsularının Konumu Kartal ve Omega bulutsularının ikisi de gökadanın Yay Kolu içerisindedirler. Kartal Bulutsusu (M16), yaklaşık 5700 ışıkyıllık uzaklığıyla, iki bulutsunun uzak olanıdır. Omega Bulutsusu (M17), yaklaşık 4250 ışıkyılı uzaklıktadır ve büyük bir ihtimalle Deniz Kulağı Bulutsusu'na, Kartal Bulutsusu'na olduğundan daha yakındır.

Kartal Bulutsusu

Aşağıdaki, Kartal Bulutsusu'nun fotoğrafıdır. Bulutsunun merkezi, yaklaşık 10 ışıkyılı çapında, parlak ve küçük bir yıldız kümesi ile aydınlatılmaktadır.
Kartal Bulutsusu
M16. Görüntü boyutları: 1,0°x0,8°. DSS görüntüsü.

Kartal Bulutsusu'nun Hubble Uzay Teleskobu ile Çekilmiş Fotoğrafı

Hubble Uzay Teleskobu, Nisan 1995'te Kartal Bulutsusu'nun merkezinin bu fotoğrafını çekmişti. Bu resim, Hubble Uzay Teleskobu'nun çektiği en ünlü fotoğraflardan biridir. Fotoğraf, birkaç ışıkyılı yüksekliğindeki büyük hidrojen sütunlarını ortaya çıkarmıştır. Birçok yıldız, yakınlardaki yıldızlardan gelen yoğun ışıma bombardımanı altındaki bu büyük hidrojen sütunlarının içerisinde, oluşum sürecindedirler. Fotoğraf çok çekici olduğundan, kısa zamanda her yerde görülmeye başladı. Gökbilim kitabı yayımcıları, bu resmi çok fazla kullandılar. Basılabilecek daha başka birçok harika HUT fotoğrafı olduğu halde, onlar kitaplarda, posterlerde ve takvimlerde bu resmi kullanmayı seviyorlar.

Kartal Bulutsusu'nun HUT Görüntüsü

Bununla birlikte, çok az kimse resimdeki renklerin gerçekçi olmadığını fark etti. Hubble Uzay Teleskobu, bulutsu resimlerinde çok ender olarak gerçekçi renkleri kullanmaktadır. Renkler genelde resmin bilimsel değerini en yüksek dereceye çıkarmak için seçilmektedir. Aşağıda Kartal Bulutsusu'nun bu resmini gerçekçi bir renk dengesi kullanarak yeniden oluşturdum. Bu resim, eğer Kartal Bulutsusu'nun merkezine birkaç ışıkyılı uzaklıkta durup bakabilseydiniz göreceğinize çok daha yakın bir görüntüdür. Örneğin, resimdeki yıldızların pembe değil, mavi-beyaz olduğuna dikkat edin.

Kartal Bulutsusu'nun Tekrar Düzenlenmiş HUT Görüntüsü
Avcı Kolu Avcı Kolu Sayfasına Geri Dön

Takımyıldız Adları Terimler Yunan Harfleri